از قطر تا برلين

چهار شنبه, ۲۱ جدی ۱۳۹۰

"افغانستان؛ ۲۰۱۴، فرصت ها و چالش ها" عنوان نشستی بود که به روز های هفتم و هشتم جنوری ۲۰۱۲ از سوی موسسه امریکایی اسپن با اشتراک شماری از سناتوران امریکایی و برخی از چهره های سیاسی مخالف حکومت افغانستان در شهر برلین آلمان برگزار شده بود.

احمدضیا مسعود، حاجی محمد محقق، امرالله صالح، عبدالرشید دوستم شاخص ترین اپوزسیون سیاسی نظام کنونی بودند که به دعوت موسسه امریکایی (ASPEN) در این نشست شرکت داشته اند.

اگرچه گفته شده که داکتر عبدالله رییس ایتلاف ملی از شرکت در این نشست خودداری کرده اما نحوه گزینش اشتراک کننده گان به اضافه این که این افراد بدور از سیطره سیاسی تیم حاکم به این نشست فراخوانده شده و موضوع کلیدی در این نشست هم نقد نظام ریاستی که آقای کرزی از طرفداران پروپاقرص این نوع نظام می باشد، پیش داوری ها و گمانه زنی های منفی اندیشانه یی را در محافل سیاسی نزدیک به آقای کرزی بر انگیخنه است.

در اعلامیه هفت ماده یی که در پایان این نشست منتشر شده، نسبت به هدر رفتن نتیجه تلاش های مردم افغانستان و جامعه جهانی هشدار داده شده و با تاکید به این که نظام متمرکز قدرت در افغانستان باعث بروز فساد گسترده، فاصله گرفتن کتله های وسیع مردم از حکومت، کندی در روند توسعه اقتصادی، سوء استفاده و از قدرت، بی ثباتی روز افزون سیاسی شده و حاکمیت قانون را وسیعاٌ تحت الشعاع قرار داده است، آمدن تغییرات قانون اساسی به گونه یی که تغییر نظام از ریاستی به پارلمانی ممکن شود، درخواست شده است.

اشتراک کننده گان افغانی و امریکایی این نشست روند مذاکره با شورشیان را به این دلیل ناقص عنوان کرده اند که حوزه ضد طالبان و افغان های مخالف بینش طالبانی در آن حضور ندارند. و در روند جاری مذاکرات با طالبان فداکاری ها، قربانی ها و نگرانی مشروع آن بخش از افغانها را نادیده میگیرد که با بر انداختن رژیم طالبان به رنج و عذاب مردم افغانستان پایان داده اند.

امرالله صالح رییس پیشین اداره امنیت ملی که در این نشست اشتراک داشت گفت، آنان با تاکید به این اصل که حوزه عدالت خواهی و ضد طالبان در محاسبات بزرگ شامل نبوده و در روند مذاکره با طالبان دخیل نیستند. خواستار غور مجدد جامعه بین المللی در روند مذاکرات و گفتگو با طالبان شده اند.

با این حال واکنش های تند و منفی بافی های معطوف به این که برگزاری این نشست گامی بسوی ایجاد نظام فدرال به عنوان پیش زمینه ی تجزیه افغانستان قلمداد شده و اشتراک کننده گان آن به تلاش در جهت مخالف "منافع ملی و پاسداشت تمامیت ارضی کشور متهم شوند، در افغانستان کم نبوده اند به گونه ی نمونه رییس مرکز مطالعات منطقه یی این رویداد را نگران کننده خوانده و وزارت امور خارجه با انتشار اعلامیه یی با ابراز مخالفت با آنچه هر گونه اقدامات، اظهارات و جلساتی که در مغایرت با روحیه وحدت ملی و اصول مندرج قانون اساسی افغانستان باشد خوانده نوشته است: "در این زمینه دولت جمهوری اسلامی افغانستان نقش افراد و نهاد های خارجی را مداخله در امور داخلی مملکت تلقی نموده آن را تقبیح می نماید، و تصریح می دارد که چنین حرکت باید در آینده تکرار نگردد." اما شرکت کنندگان این نشست می گویند که هیچ موضوعی به اندازه حفظ وحدت و یکپارچه گی مردم و تمامیت ارضی افغانستان مورد تاکید قرار نگرفته است.

به هر حال و با توجه به تحولاتی که در نحوه رویکرد های همپیمانان افغانستان نسبت به نظام سیاسی و مدیریت داخلی بحران افغانستان به وجود آمده به نظر می رسد که روند به حاشیه رانده شدن و انزوای سیاسی تیم حاکم بر افغانستان سیر صعودی خود را می پیماید و این موضوع برای ایتلاف سیاسی که ده سال مدیریت بعد داخلی روند جاری افغانستان را تمثیل کرده، سخت نگران کننده است و واکنش های مهار گسیخته تر شاید هم محدود کننده تری را نیز باید از آن ها انتظار داشت.

صرف نظر از این که کدام جریان سیاسی چگونه دیدگاهی دارد نشانه های آمدن تغییرات بزرگ در روند سیاسی جاری در افغانستان و منطقه در حال پدیدار شدن است و بیم و امید های تازه تری در حال شکل گرفتن.