محور هاي سياست صلح جويانه رييس جمهور كرزي،
باج دهي به طالبان، انكار وجود هراس افگنان
روز شنبه واپسين هفته ي سال 1389 در حالي كه شمار زيادي از اراكين بلند پايه دولتي در مراسم فاتحه خواني مولانا عبدالرحمان سيدخيلي فرمانده پيشين پوليس ولايت كندز كه به تازه گي در نتيجه ي يك حمله انتحاري طالبان كشته شده، در ولايت پروان شركت كرده بودند، حامد كرزي رييس جمهوري افغانستان به ولايت كنر سفر كرد تا ظاهرا همدردي خود را با خانواده هاي قربانيان حمله هاي هوايي نيرو هاي ناتو كه در كمتر از دو هفته پيش جان حدود 70 تن از شهروندان ملكي به شمول شماري از كودكان را گرفت، ابراز نمايد.
همان گونه كه انتظار مي رفت، آقاي كرزي در ديدار با سران قومي و خانواده هاي قربانيان اين ولايت به شدت از نيرو هاي جهاني انتقاد كرد و گفت: "من در این جلسه به نمایندگی از مردم افغانستان با احترام، عزت و تواضع – نه با غرور و تکبر – از ناتو و آمریکا درخواست می کنم که عملیات در خاک ما را متوقف کنند. این جنگ در خاک ما نیست، اگر این جنگ علیه تروریزم است، تروریزم در خاک ما نیست، این در دهات و در خانه های ما نیست."
اگرچه كشتار غيرنظاميان از طرف هر جناحي كه صورت بگيرد، به هيچ صورت پذيرفتني نيست و بسياري از واكنش هاي دولت افغانستان در اين راستا نيز از همين رهگذر توجيه پذير پنداشته مي شود. اما به نظر مي رسد كه رويكرد هايي آقاي كرزي در پيوند با مساله ي كشتار غيرنظاميان در كشور نه از روي بشر دوستي و مسووليت هايي كه به عنوان رييس جمهور در قبال مردم اين كشور دارد، بلكه بيشتر از وراي سياست هاي مبهم و چند پهلويي قابل ارزيابي است كه وي از آغاز "كشتي نرم" او با نيرو هاي خارجي به ويژه امريكايي ها روي دست گرفته است.
بر بنياد معلومات نهاد هاي حقوق بشري در كمتر از يك ماه گذشته حدود 1000 تن از شهروندان افغان در كشور كشته و زخمي شده اند كه از اين ميان حدود 80 درصد از اين افراد قربانيان حملات انتحاري و بم گذاري هاي كنار جاده يي اند كه توسط طالبان و ديگر دسته هاي شورشي انجام مي شود. اما به اندازه يي كه كشتار غير نظاميان در نتيجه ي اشتباهات نيرو هاي ناتو واكنش رييس جمهوري را بر مي انگيزد؛ حمله هاي مرگباري كه از سوي شورشيان مسلح انجام شده و از كارگران نادار و بيچاره ي شهرداري در كنار جاده هاي پايتخت گرفته تا نام آور ترين فرماندهان پوليس كشور بسان مولانا عبدالرحمان سيدخيلي را به كام مرگ مي فرستد، براي جناب رييس جمهوري انگيزنده گي لازم را ندارد.
اما قطع عمليات نيرو هاي ناتو
حدود چهارماه پيش كه گام هاي نخستين براي ايجاد شوراي عالي صلح برداشته مي شد و در نهان تماس هاي تيم مشاوران آقاي كرزي با حلقاتي در ارتش و سازمان استخبارات پاكستان نيز برقرار شده بود، شماري از آگاهان مسايل نظامي اين گمانه را به جديت مطرح كردند كه رييس جمهوري افغانستان به دوام جنگ در برابر دسته هاي شورشي علاقه يي ندارد و بر مبناي همين طرز ديد بود كه چندي پيش خواستار توقف عمليات هاي شبانه ي نيرو هاي ناتو شده بود و اكنون با "تواضع و احترام" از اين نيرو ها مي خواهد تا "عمليات" را به مفهوم عام و كلي آن در افغانستان متوقف كنند و نبرد با هراس افگني را در بيرون از مرزهاي افعانستان دنبال كنند زيرا تروريزم در دهات افغانستان نيست.
اين سخنان كرزي كه ظاهرا واكنش قابل ملاحظه يي را در ميان كشور هايي كه نيرو هاي نظامي شان زير نام نبرد با هراس افگني حضور دارند و روزانه در برابر تروريزمي كه به تعبير آقاي كرزي در افغانستان وجود ندارد، قرباني مي دهند، در پي نداشت و شايد مقامات اين كشور ها اين بيانات را به وضعيت رواني نامساعد آقاي كرزي پس از مشاهده كودكان زخمي در ولايت كنر نسبت داده اند يا هم منتظر اند تا ببينند رييس جمهور كرزي از چه ابزار هاي ديگري به خاطر وادار كردن آنان به ترك جغرافياي بحران واگذاري "ملك خداداد افغانستان" بدستان او و برادر خوانده هاي طالب اش استفاده خواهد كرد.
اكنون اين گمانه به عنوان يك واقعيت مسلم چهره نمايي مي كند كه نه تنها آقاي كرزي ديگر به دوام جنگ با تروريزم به يك مفهوم و اخلال روند مبهم و چند پهلوي صلح به تعبير ديگر در افغانستان علاقه يي ندارد، بلكه به افراد و گروه هايي كه در درون و بيرون نظام به مبارزه هدفمند و قاطعانه در برابر طالبان و ديگر دسته هاي شورشي مي انديشند ياهم سابقه ي نبرد ويا ناسازگاري با اين دسته ها دارند؛ به چشم دشمنان روند صلح و مذاكره ي بدون قيد و شرط خود با طالبان مي بيند. از بركناري دو مقام ارشد امنيتي كشور در تابستان امسال گرفته تا كرنش معنا دار وي در پيوند با كشته شدن جنرال عبدالرحمان سيدخيلي از فرماندهان جبهه مقاومت كه در اين اواخر در سمت فرماندهي پوليس كندز طالبان را در ولايت به چالش جدي فرا خوانده بود، به گونه يي كه در روز فاتحه خواني وي و همراهانش در ولايت پروان به ولايت كنر رفت و در آنجا موجوديت تروريزم در خاك افغانستان را انكار كرد؛ همه و همه نشان دهنده اين است كه رييس جمهوري افغانستان مي خواهد به هر صورت و به هر قيمت ممكن روند مذاكره با شورشيان را آنگونه كه گفته مي شود در پشت صحنه با پاكستان نيز در مورد آن توافق كرده است، به رغم نارضايتي عمومي به ويژه قربانيان از جنايت هاي ضد بشري بيشماري كه طالبان و حزب اسلامي حكمتيار در اين كشور انجام ميدهند، به پيش ببرد.
اين كه آقاي كرزي از فرافگني چالش هاي امنيتي و موجوديت شبكه هاي تندرو در افغانستان به بيرون از مرز هاي اين كشور چي اهدافي را دنبال مي كند نيز جاي بحث دارد. اما اين كه در ده سال گذشته نه تنها كوچك ترين تلاش به خاطر از ميان برداشتن زمينه هاي دروني و اجتماعي رشد و گسترش تفكرات تندروانه و طالباني در كشور نگرفته بلكه باج دهي حكومت به افراد و دسته هايي كه از همين رهگذر و با استفاده از ذهنيت هاي بسته و و قبيله يي و همچنان بازي كردن با احساسات و اعتقادات مردم خود و انديشه هاي واپس گرايانه ي شان را بالاي مرم تحميل مي كنند، يكي از بزرگترين عوامل رشد و پايايي زمينه هاي پرورش تفكرات تندروانه و طالباني در كشور پنداشته شده مي تواند.
