نقش پاکستان در قضیه افغانستان؛
آسیب پذیری از دوام جنگ یا سود جویی از تداوم بحران؟
آصف علی زرداری رییس جمهوری پاکستان گفته است که دوام جنگ در افغانستان به تلاش های این کشور در راستای رشد اقتصادی و برگرداندن دموکراسی به پاکستان پس از یک دهه حکومت نظامی پرویز مشرف آسیب می رساند.زرداری چالش های ناشی از دوام جنگ در افغانستان بالای پاکستان را با اثرات مبارزه ی دولت مکسیکو با قاچاقچیان مواد مخدر در مرز های این کشور با ایالات متجده امریکا مقایسه کرده گفته است، "ما هم در مورد جنگی صجبت می کنیم که در مرز های مان جریان دارد و بدون شک تاثیرات گسترده یی بر پاکستان دارد."
رييس جمهوري پاكستان ادعای مطرح شده در تازه ترین گزارش کاخ سفید مبنی بر این که دولت پاکستان برای مبارزه با تندروی و شورشگری در این کشور برنامه یی ندارد را به شدت رد کرده و گفته است که بسیاری از سیاست مداران امریکا در مورد مسایل منطقه آگاهی لازم را ندارند.
در همین حال رسانه های غربی از زبان فرمانده ارتش و رییس سازمان جاسوسی پاکستان ( آی اس آی ) نیز گزارش داده اند كه آنان در دیدار با مسوولان دفاعی و استخباراتی ایالات متحده از آنان خواسته اند تا فعالیت های سازمان اطلاعات مرکزی امریکا سی آی ای را در پاکستان محدود تر سازند.
در اوایل سال جاری میلادی و پس از آن که ریموند دیویس یک عامل قراردادی سیا دو شهروند پاکستانی را در لاهور کشت، احساسات ضد امریکایی در پاکستان بیش تر از گذشته تحریک شده و روابط میان این دو متحد استراتیژیک نیز به تیره گی گرایید و اکنون که به نظر می رسد دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا در سفر اخیرش به پاکستان ظاهرا نه تنها به تنش نه ماهه میان دو کشور پایان داده بلکه وعده های تازه یی را در پیوند با اعطای کمک های اقتصادی و نظامی به این کشور داده است، مقام های پاکستانی با عنوان کردن آسیب پذیری کشور شان از کندی روند مذاکره با طالبان و دوام جنگ در افغانستان و همچنان اعمال محدودیت بر فعالیت های سازمان سیا و حملات هواپیما های بدون سرنشین بالای پایگاه های هراس افگنان در خاک پاکستان در صدد امتیاز گیری و باج خواهی مجدد از ایالات متحده ی امریکا نیز برآمده اند.
از سوی دیگر به تازه گی ولسوالی وایگل ولایت نورستان در نزدیکی نوار مرزی دیورند به دست شورشیان طالب افتاده که مسوولان این ولایت، پاکستان را به پشتیبانی از طالبان و دیگر دسته های شورشی متهم کرده و گفته اند که دسته های شورشی پس از آموزش و تجهیز در آنسوی دیورند وارد این ولایت و دیگر بخش های مرزی افغانستان شده و به شورشگری می پردازند. والی نورستان در صحبت با یکی از رسانه های تصویری کشور هشدار داده که اگر دولت مرکزی به وضعیت این ولایت توجه لازم را مبذول ندارد، نه تنها مناطق بیشتری از نورستان دچار نا امنی خواهد شد بلکه دامنه ی نا امنی از طریق این ولایت به مناطق شمالی کشور نیز گسترش خواهد یافت.
در کنار این هرچندگاه یکبار نیرو های امنیتی افغانستان از گرفتاری افراد و دسته های مسلح و همچنان کشف مقادیری از جنگ افزار خبر می دهند که سررشته های آن به دخمه های آموزش و تجهیز هراس افگنان که توسط سازمان جاسوسی پاکستان ایجاد شده و به عنوان ابزار سیاست خارجی این کشور در برابر افغانستان و در مواردی هم هندوستان مورد استفاده قرار می گیرد، منتهی می شود.
چه این که بار ها نهاد های پژوهشی در ایالات متحده امریکا، انگلستان و دیگر کشور های غربی با انتشار گزارش های مبتنی بر داده های معلوماتی و اطلاعاتی موثق و قابل اعتماد از پشتیبانی حلقاتی در ارتش و سازمان استخباراتی این کشور از دسته های شورشی و عوامل آشوب در افغانستان پرده برداشته اند.
با این حال ادعای رییس جمهوری پاکستان مبنی بر این که کشورش از بحران جاری در افغانستان آسیب پذیر است و این کند بودن تلاش ها در راستای پایان دادن به خشونت ها در ورای مرز های این کشور با همسایه غربی اش است که مانع تلاش های پاکستان برای اجرای برنامه های توسعه یی و برگرداندن دموکراسی به پاکستان شده، قابل تامل است.
زیرا بسیاری از آگاهان مسایل منطقه در دو زمینه اتفاق نظر دارند یکی این که بر خلاف دیدگاه فرشته خویانه ی آقای زرداری ریشه ی بخش بزرگی از مصیبت ها و بحران های جاری در افغانستان دستکم در دو دهه گذشته در خاک پاکستان قرار داشته و از سوی دولت مردان و سیاست پیشه گان پاکستانی آبیاری می شده و می شود، دوم این که کوره داغ بحران در افغانستان بسته های چندین ملیارد دالری کمک های ایالات متحده امریکا، انگلستان و دیگر کشور های غربی را به جیب این کشور سرازیر کرده و پاکستان شاید یگانه کشور درگیر در قضایای افغانستان است که بیش ترین نفع را از دوام بحران در این بخش از دنیا به ویژه در ده سال گذشته برده است.
این که دموکراسی در پاکستان آسیب پذیر شده و عوامل نا امنی در این کشور نیز در حال گسترش است بیش تر در رویکرد های ناصادقانه و منفعت اندیشانه ی سیاست مداران پاکستانی به ویژه حاکمان ملکی و نظامی این کشور نهفته است، زیرا آنان به منظور پیگیری اهداف و برنامه های شان در افغانستان و منطقه جریان های تندرو و دارای تفکرات واپس گرایانه را تا بدان حد تقویت کرده اند که اکنون دست از دامن خود شان نیز بر نمی دارند و در واقع می شود گفت که در گیرو دار بازی های آگنده از تزویر و چندپهلوی نظامیان و گرداننده گان سازمان جاسوسی این کشور زمینه های پرورش تفکرات تندروانه و تمامیت خواه به ویژه در مناطق قبایلی پاکستان به حدی تقویت شده که حتا اگر هم به فرض محال در کوتاه مدت بحران جاری در افغانستان به گونه هایی به پایان نیز برسد، در داخل این کشور به اندازه ی دموکراسی نیم بند و به شدت آسیب پذیر افغانستان هم به سختی می توان به پاگرفتن یک نظام سیاسی مبتنی بر سازه ها و آرایه های دموکراسی در آینده های نزدیک امیدوار بود.
چه این که سخنان آقای زرداری مبنی بر کند بودن روند پایان دادن به خشونت ها در افغانستان می تواند بی باوری حکومت ملکی پاکستان نسبت به معامله های پنهانی که گفته شده میان رییس جمهور کرزی و بخشی از نظامیان و سازمان استخبارات این کشور در حال انجام است را نیز تبارز دهد.
