سفر پنیتا به افغانستان و ضرورت تنش زدایی در منطقه
چهار شنبه, ۲۳ قوس ۱۳۹۰
لیون پنیتا وزیر دفاع ایالات متحده امریکا ناوقت روز سه شنبه در حالی به افغانستان سفر کرد که به نظر می رسد مناسبات منطقه یی به طرز غیر منتظره یی در حال بحرانی شدن است.
در حالی که مقام های دیپلوماتیک امریکا مانند معاون نماینده ی ویژه ی این کشور در امور افغانستان و پاکستان از تلاش ها به منظور عادی سازی روابط میان پاکستان و ایالات متحده امریکا سخن گفته اند، در همین راستا از توقف حمله های هواپیما های بی سرنشین در خاک پاکستان خبر داده شده و وزیر دفاع امریکا نیز پیشاپیش بر اهمیت روابط کشورش با پاکستان و نقش این کشور در کامیابی تلاش های جهانی در افغانستان تاکید کرده است. همزمان کوشش می شود تا بسته شدن پایگاه نظامی شمسی در بلوچستان پاکستان که گفته می شود این پایگاه در نبرد با هراس افگنی به ویژه هدف قرار دادن پایگاه های هراس افگنان در مناطق قبایلی پاکستان از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، کم اهمیت جلوه داده شود.
در همین حال متوقف ماندن کاروان های اکمالاتی نیرو های ناتو در خاک پاکستان و انسداد کمک ۷۰۰ میلیون دالری امریکا به پاکستان توسط سنای ایالات متحده از دیگر تحولاتی است که از پایان ناپذیری بحران در روابط این دو متحد استراتی‍ژیک حد اقل در آینده یی نزدیک حکایت دارد.
اگرچه تا اکنون جزییات زیادی در مورد چگونه گی سقوط هواپیمای بدون سرنشین امریکایی که بدنه ی آن بدست نظامیان ایران افتاده بدست نیامده اما نظام ایران پس از بدست آوردن این بدنه هواپیما و نمایش آن به رسانه های گروهی، تحرکات دیپلوماتیک و سیاسی خود در برابر امریکا و هم پیمانان آن در منطقه را افزایش داده است.
به تازه گی سفیر افغانستان در تهران به وزارت امورخارجه ایران فراخوانده شد تا در مورد "نقض حریم فضایی ایران توسط امریکایی ها" توضیح دهد و محمود احمدی نژاد رییس جمهوری ایران خواستار برگزاری نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و ایران شده که کرزی نیز این درخواست را پذیرفته است، روز سه شنبه نیز فدا حسین مالکی، سفیر ایران در کابل، تمام تحرکات امریکا در منطقه را مشکوک خوانده و افزوده است که امریکا این تعهدش را که از افغانستان به کشورهای همسایه اش مداخله نمی کند، نقض کرده است.
با این حال حمله ی خونین روز عاشورا بالای مراسم عزاداری شیعیان در کابل و مزار شریف که مسوولیت آن را یک گروهک تروریستی مستقر در پاکستان به عهده گرفت به نظر می رسد که لایه های زیرین و ایدیولوژیک اتحاد راهبردی سازمان های استخباراتی ایران و پاکستان را به چالش فراخوانده است زیرا از یکسو اظهاراتی وجود دارد که زیرمجموعه های نظام ایران با حمایت مالی از برگزاری نمایش هایی مجلل و هزینه بردار از نوع آنچه به تازه گی ها در افغانستان هم برگزاری آن در روز هایی بسان عاشورا رواج یافته، در صدد نمایش قدرت خود از ورای اعتقادات مذهبی مردم افغانستان برآمده اند. از جانب دیگر در سال های گذشته نا آرمی ها و خشونت های فرقه یی که بیشتر آن به هدف ضربه زدن به شیعیان و از سوی گروهک های تروریستی سنی بسان لشکر جنگهوی در پاکستان راه اندازی می شده، صد ها تن از شیعیان پاکستان را به کام مرگ فرستاده و این رویداد ها به ویژه برای محافظه کاران نظام ایران آزار دهنده بوده است.
به این صورت اتحاد راهبردی میان زیر مجموعه های ایدیولوژیک نظام ایران و گروهک های تندروی زیر حمایت سازمان جاسوسی پاکستان در پیوند با مخالفت با حضور غرب و ایالات متحده امریکا در افغانستان وجود داشت، دستخوش تقابل نه چندان آشکاری شده، که این موضوع از ورای رویکرد های رسانه یی در هردو کشور نیز در حال پدیدار شدن است
به این صورت در حالی که ظاهرآ قدرت مانور ایران از ورای سقوط هواپیمای بی سرنشین امریکایی در خاک این کشور بالا رفته و از سوی دیگر رویارویی مجذوبانه ی پاکستان با ایالات متحده امریکا نیز تقریبآ اوضاع را بر وفق مراد پاکستان شکل داده است سفر لیون پانیتا به منطقه چه مفهومی می تواند داشته باشد؟
اگرچه به نظر نمی رسد به این زودی ها تنش در روابط پاکستان و امریکا حداقل تا روزهای پیش از مرگ اسامه بن لادن کاهش یابد اما از اظهارات تازه ی مقام های دفاعی و مسوولان دیپلوماتیک امریکا بر می آید که به احتمال قوی لیون پانیتا به پاکستان نیز سفر می کند تا دستکم از گسترده تر شدن دامنه ی تنش ها در روابط دو کشور جلوگیری نماید. زیرا در حال حاضر به ویژه در زمانی که ایران با یدک کشیدن مسآله ی نقض حریم هوایی اش توسط هواپیمای بی سرنشین امریکایی از خاک افغانستان فرصت های کم نظیری را برای سرپوش نهادن بر چالش های داخلی خویش از ورای اعمال فشار بالای امریکا بدست آورده است، رویارویی در دوجبهه برای امریکا در منطقه دشواری های بیشتری خلق خواهد کرد و نفس استراتی‍ژی خروج این کشور از افغانستان را به چالش فرا خواهد خواند.
