صد آفرین به برگزار کنندگان این شبه مناظره ی فرمایشی

دومین دور آنچه مناظزه ی تلویزیونی میان نامزدان مطرح انتخابات 1388 خوانده می شد شام روز یکشنبه از سوی رادیوتلویزیون دولتی افغانستان و رادیوی آزادی با حضور حامدکرزی، اشرف غنی احمدزی و رمضان بشر دوست برگزار گردید.

به گفته ی مسوولان رادیو آزادی داکتر عبدالله عبدالله دیگر نامزد انتخابات نیز به این شبه مناظره دعوت شده بود اما وی از حضور در آن خود داری کرده است.

اگرچه انتظار می رفت این شبه مناظره دستکم در جریان بحث های نامزدان به مناظره واقعی مبدل شود اما هرقدر زمان گذشت این موضوع برملاتر گردید که این مباحثه بیشتر به یک میز گرد تلویزیونی آنهم به گونه یی که در هرچندگاه یک بار در تلویزیون دولتی برگزار می شود مشابهت داشت تا یک مناظره ی تلویزیونی واقعی.

رمضان بشر دوست دلیل نامزد کردن خود به پست ریاست جمهوری را عملکرد صادقانه ی خود در چند سال گذشته در پست وزارت پلان و نماینده ی مردم در شورای ملی و اعتماد مردم نسبت به خود عنوان کرد، حامد کرزی تجربه ی هفت ساله در رهبری کشور، نرسیدن به آرزو های باقی مانده و حوصله مندی را از دلایل عمده ی نامزدی دوباره ی خود به ریاست جمهوری عنوان کرد و اشرف غنی احمدزی نیز داشتن برنامه های 5 ساله، 10 ساله برای توسعه و پیشرف در عرصه های مختلف را از عوامل بازر نامزدی خود به پست ریاست جمهوری دانست.

تامین صلح در کشور نخستین محور پرسش های مجری برنامه بود، حامد کرزی حرف های همیشه گی خود در این رابطه مانند این که جنگ با هراس افگنی در روستا های افغانستان نیست و ریشه های آن باید در بیرون از مرز های کشور خشک شود، فراخوانی لویه جرگه باحضور طالبان و حزب اسلامی، برگزاری دومین جرگه ی امن منطقه یی در اسلام آباد را تکرار کرد.

رمضان بشر دوست، با انتقاد از رویکرد هفت ساله ی حامد کرزی در زمینه تامین صلح در کشور گفت که به این منظور ابتدا باید وضعیت موجود در کشور تعریف شود و افزود تا زمانی که قاتلین ملت در حکومت حضور داشته باشند تامین صلح در کشور ناممکن است.

اشرف غنی عوامل داخلی نا امنی ها در کشور را نسبت به عوامل منطقه یی و بین المللی آن برجسته تر دانسته شمار زیادی از والی ها، فرماندهان پولیس را افراد ناصالح عنوان کرده و پولیس افغانستان را به گروهی از ملیشه ها تشبیه کرده گفت که تامین صلح در کشور از اصلاحات عمیق و بنیادین در ساختار های حکومتی کشور آغاز می شود.

آقای غنی عفو قاچاقبران مواد مخدر ( شاید منظور وی عفو 5 تن از قاچاقبران مواد مخدر از سوی حامد کرزی در همین اواخر باشد) و معامله با جنایت کاران جنگی را به شدت مورد انتقاد قرار داده گفت که زمینه های منطقه یی خوبی برای تامین صلح در کشور به وجود آمده که می شود از این زمینه ها در راستای تامین صلح در کشور مدد جست.

حامد کرزی از کاهش تلفات ملکی در بمباردمان های نیرو های خارجی ابراز خشنودی کرد و آنرا نتیجه ی تلاش های حکومت خودش در این راستا قلمداد کرد و بشردوست مذاکره ی یک طرفه با طالبان را بی معنا خوانده گفت وعده دادن ولایت و وزارت و دیگر پست های دولتی به کسانی که حق مردم را تلف می کنند نه تنها دردی را دوا نمی کند بلکه به مشکلات نیز می افزاید.

اشرف غنی احمدزی قرار گرفتن دلالان قومی بجای رهبران سیاسی در معادلات قدرت و معامله های انتخاباتی کرزی با این دلالان را به گونه ی تلویحی نکوهش کرده گفت، در برنامه های وی ارتباط بلاواسطه میان مردم و دولت یک اصل کلیدی است.

در حالی که اشرف غنی و رمضان بشر دوست به جدایی مجاهدین واقعی از جنگسالاران تاکید کردند؛ حامد کرزی اصطلاحاتی مانند جنگ سالار، خلقی، پرچمی، را اصطلاحات وارد شده از خارج در چند سال گذشته گفت که ما کشور را از شر این اصطلاحات نجات می دهیم.

این نامزدان از برنامه های شان در مورد تساوی حقوق زنان با مردان، توسعه ی اقتصادی، از بین بردن بیکاری و برخی مسایل دیگر نیز سخن گفتند.

اما گذشته از ماهیت محتوایی این شبه مناظره موضوعاتی از نظر شکلی هم درمورد آن قابل تامل بود.

در حالی که اشرف غنی احمدزی و رمضان بشر دوست در چندین مورد از جمله بی برنامه گی و ضعف مدیریت وی در عرصه های مختلف در هفت سال گذشته، معامله با جنگ سالاران، نبود عدالت در دستگاه زیر رهبری وی، بی اثر بودن فعالیت های مقطعی حکومت در زمینه ی تامین صلح؛ حامد کرزی را مورد انتقادات شدیدی قرار دادند و مردم انتظار داشتند تا آقای کرزی در این گونه موارد که بیشتر نامزدان از منظر انگشت گزاری به همین انتقادات موقعیت خود را تقویت می کنند؛ توضیحات قانع کننده یی برای افکار عامه ارایه می کرد. اما حامد کرزی به ساده گی از کنار این انتقادت گذشت و به استثنای موردی که از قربانی دادن های پولیس در برابر ملیشه خواندن پولیس موجوده ی افغانستان از سوی اشرف غنی دفاع کرد؛ از کنار بسیاری از پرسش های بزرگ که از زبان نامزدان ریاست جمهوری به گونه ی انتقاد ازعملکرد های هفت ساله ی وی به عنوان رییس جمهور افغانستان مطرح میشد به ساده گی گذشت و این پرسش ها بدون پاسخ باقی ماند؛ اگرچه شاید برخی از مشاوران و توجیه گران رویکرد های حامد کرزی حمل بر حوصله مندی و جلوگیری از بروز تشنج در فضای مباحثه شود در حالی که در تاریکی باقی ماندن مردم در برابر پرسش های کلانی که در آستانه ی انتخابات در اذهان آنان به وجود آمده از رد وبدل شدن چند کلمه حرف تند میان دو تن از مدعیان رهبری افغانستان برای 5 سال آینده با اهمیت تر می باشد.

موضوع دیگر نوع برخورد مجری این برنامه با نامزدان بود، در بخشی که به پرسش های شخصی از نامزدان ویژه شده بود رمضان بشر دوست در قالب الفاظ و کلمات نرم، کسی که به فقر و ملنگی تظاهر می کند و از استقرار روحی و شأن لازم برای ریاست جمهوری برخوردار نیست خطاب شد و اشرف غنی نیز یک مرد احساساتی و بی حوصله که از بیماری های لاعلاج رنج می برد عنوان گردید اما از حامد کرزی به بسیار سختی و به گونه یی بسیار احترام آمیز تر از دو نامزد دیگر در مورد معامله گری هایش در هفت سال گذشته پرسیده شد که وی در پاسخ به بسیار ساده گی این معامله گری ها را مصلحت های ملی خواند و گفت در 5 سال آینده هم در صورت پیروزی در انتخابات به این رویکرد ادامه خواهد داد.

همچنان این که ساختار آنچه زیر نام مناظره ی تلویزیونی پخش گردید همان گونه که در آغاز اشاره شد بسیاری پرسش ها به گونه ی فرمایشی و بدور از مسایلی که در اذهان مردم انباشه شده است مطرح می شد گو اینکه دستکم همه چیز از پیش بر وفق مراد آقای کرزی طراحی شده بود.

در حالی که حتا موضوعات بسیار ریز اجتماعی مانند این که پشتون ها عامل بحران افغانستان اند یا قربانیان آن در این شبه مناظره مطرح می شود و هرسه نامزد در پاسخ به آن گلو پاره کرده و طرح و تیوری های خود را برای جلب آرای مردم مطرح کردند؛ اما در سرتاسر این برنامه ی دو ساعته حتا یکبار هم نه از زبان مجری برنامه و نه هیچ یک از این سه نامزد از ارزش هایی مانند حقوق بشر، آزادی بیان، حقوق و آزادی های شهروندی نامی برده نشد.