هم آغوشی مرگبار، رویارویی و مجبوریت دوجانبه
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2012/12/121221_mar_deadly_embrace.shtml
هم آغوشی مرگبار، شاید مناسب ترین تعبیر از روابط پر از
فراز و فرود ایالات متحده امریکا و پاکستان به ویژه در 4 دهه پسین باشد که آنچه
جهاد جهانی اسلام خوانده می شود، در سایه روشن های آن به یک معضله بین المللی
تبدیل شده است.
کتاب هم آغوشی مرگبار در واقع بازتاب بخشی از تجربه ها و دریافت
های بروس رایدل، افسر ارشد پیشین سی آی ای که به گفته خودش برای 4 رییس جمهوری
امریکا در امور خاور میانه و جنوب آسیا مشوره داده است، از زوایای تاریک و روشن روابط
میان ایالات متحده امریکا و پاکستان، پیش از کشته شدن اسامه بن لادن در ماه می
2011 در این کشور می باشد.
این کتاب دو جهت درخور
توجه می نماید:
1 – از سوی فردی
نگارش یافته که بخش بزرگی از مراودات و معاملات پنهان و آشکار میان دو شریک
استراتژیک – امریکا و پاکستان را در واپسین سال های جنگ سرد در یکی از کانون های
گرم آن شاهد بوده و سپس در فرایند تبدیل شدن منطقه به پرورشگاه و آزمایشگاه شکل
متفاوت و خشنی از تندوری و افراط گرایی اسلامی که نویسنده از آن بنام جهاد جهانی
اسلام یاد کرده و رویداد 11 سپتامبر نیز از درون آن سربرآورده است، درگیر بوده و
بسیاری از اتفاقات در پیش چشم های وی رخ داده یا حداقل مهندسی شده است.
2 – در حالی که چاپ
نخست این کتاب در اوایل سال 2011 میلادی و چند ماه پیش از کشته شدن اسامه بن لادن
توسط کماندو های امریکایی در ایبت آباد پاکستان و سپس تیره گی روابط و بی اعتمادی
روبه افزایش میان ایالات متحده و پاکستان نوشته شده، اما در روشنی واقعیت هایی که
در پس پرده روابط میان این دو شریک استراتژیک وجود داشته و بخشی از آن در این کتاب
بازتاب یافته، بسیاری از رویداد های جاری در دو سال گذشته و حتا این که وضعیت در
آینده های نزدیک به کدام سمت در حرکت است، قابل پیش بینی می نماید.
چرا ترجمه این کتاب
کتاب "هم
آغوشی مرگبار، پاکستان، امریکا و آینده
جهاد جهانی" به تازه گی از سوی دو جوان افغانی به نام های بهار مهر و تابش
فروغ به پارسی دری برگردان شده و مترجمان در مقدمه کوتاهی که بر ترجمه متن اصلی
افزوده اند، هدف از این اقدام خویش را شناخت پاکستان آنهم "از این رو که
سرنوشت سیاسی افغانستان دستکم در حدود شش دهه پسین، بیش از هر عامل دیگری از حضور پاکستان
در همسایه گی آن متاثر بوده است" عنوان کرده اند. و بروس رایدل نیز در مقدمه
تازه یی که به نسخه فارسی این کتاب فرستاده، با اشاره به این که "امریکا در
افغانستان در یک جنگ نیابتی برضد ارتش و دستگاه های اطلاعاتی پاکستان می جنگد و
همزمان از سال 2001 به این سو 25 ملیارد دالر به این کشور کمک اقتصادی و نظامی
فراهم کرده است." گفته که این کتاب
به این پرسش پاسخ میدهد که "چگونه امریکا و پاکستان که روزگاری متحد بودند،
به دشمنانی در افغانستان تبدیل شدند و با نقشی که امریکا بازی کرد و هنوز در سیاست
های پاکستان بازی می کند، پاکستان به خطرناک ترین کشور جهان مبدل شد؟"
ترجمه و انتشار این کتاب در افغانستان به عنوان کشوری که به
تعبیر بروس رایدل جنگ نیابتی امریکا با زیر مجموعه ها یا حد اقل متحدان سیاسی-
ایدیولوژیک ارتش و سازمان استخباراتی پاکستان در آن جریان دارد، به این دلیل حایز
اهمیت پنداشته می شود که مردم عادی افغانستان در پیوند با عوامل و ریشه های نهفته
ی بحران ومنازعه جاری در کشور شان اطلاعات اندکی دارند و در سایه ناآگاهی آنان از
اصل ماجرا هایی که در بیشتر موارد با توجیهات دینی، مذهبی و ایدیولوژیک به خورد
آنان داده می شود، در یک کارزار روانی تبلیغاتی شکار شگرد های طرف های درگیر به
ویژه گروه های شورشی می شوند که در این کتاب هم پیمانان سازمان استخبارات پاکستان
خوانده شده اند.
رویارویی مجذوبانه
"معمای ابیت آباد" عنوانی است که به چاپ دوم "هم
آغوشی مرگبار" در فبروری 2012 افزوده شده و در این بخش کشته شدن اسامه بن
لادن و ماجرا های قبل و بعد از آن مورد بررسی قرار گرفته است. با اشاره به این
گفته امرالله صالح رییس پیشین اداره امنیت ملی افغانستان که "پرویز مشرف
هنگام طرح این مسآله در سال 2006 از سوی او که بن لادن در حوالی ابیت آباد پنهان
است، برآشفته شده و گفته است که آیا من رییس جمهوری دولت کیله استم؟" برخورد
پاکستانی ها در این مورد را آگنده با "دورویی و تزویر وحشتناک و پشتیبانی
پنهان از جهاد جهانی به پیمانه یی که فهم آن بسیار خوفناک است" عنوان کرده
است.
این کتاب به بررسی اجمالی تاریخ پاکستان از رهگذر رابطه ی
تنش آلود آن با هندوستان، پیگیری رگه های تندروی و بنیاد گرایی اسلامی از زمان
استقلال شبه قاره هند از بریتانیا و تاسیس این کشور در سال 1947 میلادی پرداخته،
راه اندازی تلاش ها برای دستیابی پاکستان به جنگ افزار های هسته یی در زمان حکومت
ذوالفقار علی بوتو در آغازین سال های دهه 1970 به رغم کرنش های مخالفت آمیز اما نه
چندان جدی امریکا در برابر آن از وجوه اشتراک تمامی رهبران پاکستان مبنی بر
دستیابی به جنگ افزار های هسته یی در چهار دهه گذشته عنوان شده است.
دیکتاتوری جنرال
ضیاالحق که همزمان با تجاوز شوروی به افغانستان و سرازیر شدن پول و امکانات سرسام
آور ایالات متحده امریکا، قدرت های اروپایی و جهان عرب به سکاندار اصلی جهاد جهانی
اسلام در برابر تجاوز شوروی به افغانستان تبدیل شد، در این کتاب به مثابه ی نقطه
آغاز روندی که به تبدیل شدن مناطق مرزی میان افغانستان و پاکستان به آوردگاه و
نقطه تجمع خشونت بار ترین افراد و دسته های تندرو و در فرجام یکی از خطرناک ترین
بخش ها برای تهدید امنیت جهانی انجامید، ارزیابی گردیده است.
به روایت بروس ریدل
در کتاب "هم آغوشی مرگبار" بذر حملات دهشت افگنانه 11 سپتامر به ایالات
متحده امریکا با ورود عبدالله عزام پیکار جوی فلسطینی در جمع صد ها جوان از دیگر کشور
های عربی و مسلمان پس از فراخوان ضیا در 1980 و سپس هم پیوستن اسامه بن لادن زیر نام
"جهاد جهانی اسلام" این فراخوان پاشیده شد.
اغماض از "فراموشی"
نویسنده در فصل دوم از اذعان رابرت گیتس معاون سازمان سیا و
بعدا وزیر دفاع امریکا به حمایت بی ثمر این کشور از گروه های مجاهدین و این که
آنان با پول امریکا برای "نبرد مقدس" شان می رزمیدند سخن گفته و از او
نقل کرده که"ماموریت امریکا بیرون راندن اتحاد شوروی از افغانستان بود و توقع
افغانستان زشت و ناگوار افغانستان پسا شوروی را داشتیم، اما هرگز ملاحظه نکرده
بودیم که این کشور می تواند به پناه گاه امن دهشت افگنان جهانی مبدل شود."
با این حال عوارض و پیامد های فراموشی افغانستان در واپسین
دهه قرن بیستم، واگذاری آن همه انگیزه و امکانات بالقوه و بالفعل که افراط گرایی در
حال گسترش اسلامی با هزاران انسان آماده به جنگ و پیکار در منطقه بدست آورده بود و
آنگونه که در کتاب نیز اذعان شده، این روند حمایت نیرومند ترین سازمان های
استخباراتی در یکی از بحران خیز ترین بخش های دنیا را نیز خود داشته است بحال خودش
و پیامد های روانی حاکمیت یکنیم دهه جنگ و خشونت پروری بر اذهان ساکنان دوسوی
دیورند از جمله اشتباهات بزرگ امریکا و جامعه جهانی در پیوند با قضایای افغانستان
و منطقه پنداشته می شود که در این کتاب کمتر به آن توجه شده است.
در فرجام نویسنده با این پیش فرض که آینده جهاد جهانی بیشتر
از هرجای دیگر در پاکستان قطعی می شود این گونه نتیجه گیری می کند که در هر حال
"دلیل هایی برای پاکستانی ها و امریکایی ها وجود دارد تا آنچه بسیار دیر به
مثابه یک هم آغوشی مرگبار باقی مانده است را به یک وحدت فکر، به یک هدف مشترک
تغییر دهند – شکست هیولای جهاد."
و اما دشواری های کار ترجمه
ترجمه پارسی دری کتاب "هم آغوشی مرگبار" همانگونه
که در آغاز اشاره شد به هدف ارایه دانش بی غرض از ریشه ها و عوامل بحران در
افغانستان و منطقه صورت گرفته، از کاستی های فراوانی در ترجمه دقیق برخی از واژه
ها و اصطلاحات، در مواردی ویرایش مفهومی و شکلی جمله ها و پاراگراف ها و یک دست
نبودن شیوه های بیان مفاهیم رنج می برد، اما موجودیت چالش هایی بسان نهادینه نبودن
فرهنگ ترجمه و عدم موجودیت نهاد ها و بنگاه هایی که به مترجمان خدمات، دانش و
مهارت های ترجمه حرفه یی و دقیق را فراهم کند، از بزرگترین موانع فراراه انتقال
دانش نوین و فراورده های علمی و تحقیقی از طریق برگردان آن ها به یکی از زبان های
رایج در کشور پنداشته می شود.
در افغانستان به ترجمه بیشتر به مثابه یک کار ذوقی دیده می
شود و کسانی مانند این دو برادر، تابش فروغ و بهار مهر، حتا از مشوره، رایزنی، نقد
و اصلاح افرادی که شود آنان را پیشکسوتان عرصه ترجمه در افغانستان قلمداد کرد، نیز
آنگونه که نفس کار ترجمه ایجاب میکند، محروم بوده اند. این دو برادر مجبور بوده
اند تا بار تمامی مراحل گزینش، ترجمه، ویرایش، چاپ و نشر و حتا تقدیم کردن رایگان
آن به مخاطبان در جامعه فرهنگی و روشنفکری افغانستان را به تنهایی و با تکیه بر
رابطه های شخصی و ظرفیت های فردی خود شان به دوش بکشند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر