پی آر تی ها دی دی آر می شوند؟
http://www.mandegardaily.com/wp-content/uploads/2012/10/mandegar6.pdf
منتشره شماره 922/ اول آبان ماه / عقرب 1391 خورشیدی، 22 اکتوبر 2012 میلادی روزنامه ماندگار
دولت ایالات متحده امریکا اعلام داشته است که بر مبنای موافقت نامه استراتیژیک میان افغانستان و ایالات متحده، فعالیت گروه های بازسازی ولایتی (PRT) را در افغانستان متوقف می نماید.
این تصمیم در شرایطی اعلام می شود که به تازه گی رهبری دولت افغانستان، ایالات متحده امریکا را به راه اندازی جنگ روانی و اعمال فشار های غیر مستقیم به هدف وادار کردن طرف افغانستان به تمکین در برابر خواست های ایالات متحده امریکا در چانه زنی های مربوط به توافقنامه امنیتی که قرار است در سال آینده میلادی میان دوطرف به امضا برسد، متهم کرده است.
اما در شرایط کنونی از انحلال زودهنگام گروه های بازسازی ولایتی به هر دلیلی چه گونه پیامد هایی می توان انتظار داشت؟
از آنجایی که یکی از دلایل ایجاد گروه های بازسازی ولایتی در جنب نیرو های نظامی کشور های مختلف مستقر در ولایت ها، تامین و تداوم روابط میان این نیرو ها و مردم عنوان شده بود، از بهار سال 1390 خورشیدی که روند انتقال مسوولیت های امنیتی در افغانستان آغاز شده، نقش این گروه ها هم متناسب به حضور نیرو های خارجی در ولایت ها کاهش یافته یا کاملاً متوقف شده است.
اگرچه این موضوع تا اکنون به صورت رسمی اعلام نشده اما گفته می شود که در حال حاضر فعالیت این گروه ها در بسیاری از ولایت ها و مناطقی که روند واگذاری مسوولیت های امنیتی به صورت کامل یا نسبی عملی گردیده، به طرز چشمگیری کاهش یافته و انتظار می رود که درب بسیاری از این گروه ها که از سوی دیگر اعضای ایساف به استثنای ایالات متحده امریکا تمویل می شوند، پیش از فرا رسیدن سال 2014 بسته شود و بر مبنای تصمیم تازه پنتاگون 12 تیم پی آر تی متعلق به امریکا نیز تا پایان روند انتقال لغو خواهند شد که به این صورت اگرچه یکی دیگر از خواست های بزرگ دولت افغانستان از جامعه جهانی به ویژه ایالات متحده امریکا که همانا حذف آنچه نهاد های موازی با حکومت افغانستان خوانده شده است برآورده می شود، اما این پرسش که نهاد های محلی توانایی و ظرفیت پر کردن جای خالی این نهاد ها را دارا اند یا خیر همچنان پاسخ خود را در میان گزینه های منفی جستجو می کند.
رییس جمهور کرزی از حدود سه سال به اینسو همواره از جامعه جهاني خواسته است تا به موجوديت ساختار هاي موازي با حكومت وی مانند شركت هاي خصوصي امنيتي و گروه هاي بازسازي ولايتي پايان دهند و باری هم گفته بود، والي هايي كه متكي به پي آر تي ها باشند ولايت كرده نمي تواند.
در آغاز هدف از ايجاد گروه هاي باز سازي ولايتي در كنار كمك به توسعه ي زيرساخت هاي اجتماعي و اقتصادي؛ تامين و تداوم رابطه ي اين نيرو ها با مردم در محلاتي كه نيرو هاي بين المللي در چوكات ناتو/ ايساف حضور دارند؛ بيان شده بود و در بيشتر موارد هم اين گروه ها در محلات توسط همان كشور هايي ايجاد شده و تمويل مي شود كه بخش بزرگي از نيروي نظامي اين كشور ها در آن ولايت مستقر شده بودند.
در هفت سال گذشته (از سال 2005 که فرماندهی نیرو های ایسف به سازمان ناتو سپرده شد)، 27 گروه بازسازی ولایتی از ایالات متحده امریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا و ديگر شرکای ناتو در بخش های مختلف کشور مشغول فعاليت بوده و صد ها میلیون دالر را در بیشتر موارد به گونه مستقیم و بدور از دست درازی های مقام ها و زورمندان محلی در پروژه های بازسازی و توسعه یی در روستا ها و مناطق دوردست کشور به مصرف رسانده اند و این رویکرد گاه گاهي واکنش های تند شماری از واليان و مسوولان محلي را نیز در پی داشته است.
شيوه كار اين گروه ها به گونه بوده كه با راه اندازي برنامه هاي توسعه يي و كمك به مردم در عرصه هاي مختلف از يك سو در يك ارتباط دوجانبه با آنان قرار داشته باشند و از جانب ديگر خدماتي را به مردم ارايه كنند كه اداره ي محلي در بسياري موارد يا از انجام آن ناتوان بوده ياهم علاقه يي به آن بخش ها از خود نشان نمي دهند.
نبود هم آهنگي ميان گروه هاي بازسازي ولايتي و اداره ي محلي يكي از نواقص كار پی آر تی ها برشمرده شده و شماري از نهاد هاي حكومتي به ويژه وزارت هاي معارف و صحت عامه همواره از نحوه پیشبرد پروژه هاي عمراني مانند ساخت مكتب ها و شفاخانه ها توسط این گروه ها شكايت داشته و گفته اند كه بسياري از اين پروژه ها بدون هم آهنگي و مشوره با اين وزارت ها انجام مي شود و شيوه هاي داوطلبي، سپردن و اجراي پروژه ها نيز توسط آنان فساد اندود عنوان شده بود.
اگرچه لغو پي آر تي ها را نمي توان از زد و بند هاي سياسي میان افغانستان و امریکا جدا انگاشت، اما بدون شك اصرار رهبری دولت افغانستان در پیوند با لغو پی آر تی ها در سه سال گذشته را می توان با وسوسه هاي اطرافيان رییس جمهور کرزی و شماري از والي ها كه از پروژه هاي انجام شده توسط گروه هاي بازسازي ولايتي سهم هاي كلان نصيب شان نشده و به اين صورت از اين گروه ها دل خوشي نداشته اند، مرتبط دانست.
با تمام نواقصي كه ممكن است در كار پی آر تی ها وجود داشته باشد، اما این گروه ها به راه اندازي پروژه های عمرانی، ظرفیت پروری و آگاهی دهی در بخش هايي مي پردازند،كه در بيش تر موارد ذهن و ضمير مسوولان حكومتي در سطح كشور و ارگان هاي محلي يا در تضاد با آن قرار دارد يا هم ظرفيت هاي موجود در نهاد هاي خدمات عامه در كشور تلاش موثر و بهينه در اين عرصه ها را بر نمي تابد.
تلاش در راستاي بلند بردن ظرفيت رسانه هاي آزاد به ويژه در ولايت ها، از طريق برگزاري دوره هاي آموزشي براي بلند بردن سطح آگاهي ها و توانايي هاي حرفه يي و فني دست اندركاران و تجهيز آنان از ناحيه ي ابزار ها و وسايل، تجهيزات و نيازمندي هاي نشراتي آنان بخشی از فعالیت های پی آر تی ها بوده است در حالي كه بسياري از مسوولان محلي نه تنها به اين امر توجهي نداشته اند بلكه رشد رسانه هاي آزاد را به نفع خويش نمي دانند و رسانه ها را چيزي بيش تر از وسايلي كه هميشه و همواره از آنان تعريف و تمجيد كنند؛ نمي خواهند.
پي آر تي ها با سفر به دور دست ترين مناطق به ويژه در ساحات امن كشور در راستاي بلند بردن ظرفيت هاي زنان و ديگر بخش هاي آسيب پذير جامعه برنامه هایی را عملی می کنند كه نهاد هاي حكومتي هنوز تا رسيدن به وضعيتي كه به تنهايي بتوانند يا بخواهند چنين برنامه هايي را راه اندازي كنند؛ فاصله هاي زيادي دارند. اين گونه فعاليت هاي پي آر تي ها سطح توقعات مردم از دولت و نهاد هاي خدمات عامه را بالا مي برد و هنگامي كه مسوولان محلي توانايي هاي خود را در تناسب به سطح توقعات مردم پايين ارزيابي مي كنند؛ يگانه راهي كه پيش روي خود مي بينند همانا توطيه چيني در برابر پي آر تي ها است و شماری از نزدیکان رییس جمهوری هم اذعان کرده اند که او زیر تاثیر همین وسوسه های شماری از والی ها و پشتیبانان آنان در ارگ ریاست جمهوری در برابر پي آر تي ها موضع گیری های تند داشته است.
جدا از این که چه عوامل دیگری در روند انحلال گروه های بازسازی ولایتی دخیل دانسته شود و حکومت افغانستان نیز اين رويكرد را در محور توافقنامه استراتیژِک میان افغانستان و امریکا و روند انتقال مسووليت های امنیتی تعریف كرده است، اما از آنجايي كه در هر صورت مردم در بسياري از مناطق كشور به كمك ها و خدماتي كه از سوي گروه هاي بازسازي ولايتي ارايه مي شود به شدت نيازمند اند و نهاد هاي حكومتي افغانستان به هيچ صورت دستكم در كوتاه مدت توانايي و اراده ي عرضهِ اين خدمات به مردم را ندارند و نه تنها ادعا هایی از این دست که موجودیت نهاد های موازی (پی آر تی ها ) نقض حاکمیت ملی افغانستان پنداشته شود نیز از یکسو از وجاهت و عقلانیت لازم برخوردار نیست، بلکه به این صورت بخشی از مردم از خدمات حداقلی این نهاد ها محروم می شوند و اگر منفعتی از ناحیه بسته شدن درب پی آر تی ها متصور باشد، نصیب طالبان/ هراس افگنان و شماري از دلالان سياسي – ايديولوژيك خواهد شد.
با توجه به اين كه مصارف گروه هاي بازسازي ولايتي مستقيما توسط خود كشور هاي كمك كننده تامین می شود و بسياري از اين كشور ها سيستم هاي نظارت بالاي برنامه هاي پي آر تي هاي شان در افغانستان را دارا مي باشند، در حالي كه نمي توان موجوديت فساد در روند كار گروه هاي باز سازي ولايتي را رد كرد، مي توان ادعا كرد كه اين گروه ها اگر هم نفعي به مردم و دولت افغانستان نداشته باشند كه چنين نيست؛ یک چالش بزرگ در برابر تمثیل حاکمیت ملی از سوی دولت کنونی افغانستان نیز نيستند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر